EU-wet bedreigt rol van de Kerk

Overgenomen uit Katholiek Nieuwsblad 20 maart 2009

De EU werkt aan een wet die burgers het recht geeft religieuze uitingen te bannen uit het openbare leven (1).

Mogen er straks geen kruisbeelden meer hangen in ruimten waar niet-katholieken komen? Heet de kerstboom voortaan winterboom en mogen mensen geen eed meer afleggen op de bijbel?

De EU werkt aan een Richtlijn over het verbod op discriminatie op basis van religie, die nog dit jaar goedgekeurd moet worden (2). Het doel ervan is te voorkomen dat burgers binnen de EU zich gediscrimineerd voelen door religieuze symbolen of handelingen. Chantal Hughes, woordvoerster van de Europese Commissie, verzekerde vorige week dat deze antidiscriminatiewet geen bedreiging vormt voor kruisbeelden. De wet zou slechts agressie jegens bepaalde bevolkingsgroepen willen verhinderen.

Heftig

De anglicaanse aartsbisschop van Canterbury, Rowan Williams, vertrouwt het allemaal niet. In de Daily Mail (3) keert hij zich tegen “goed bedoelende secularisten” die in hun politiekcorrecte streven de samenleving willen zuiveren van christelijke symbolen. Zijn argwaan is ingegeven door tal van voorbeelden in eigen land, waar een ware strijd gaande is tegen christelijke uitingen. Zo mag in Zuid-Londen kerstverlichting niet langer zo genoemd worden: het is voortaan ‘winterverlichting’. De gemeenteraad van Birmingham herdoopte Kerstmis in Winterval en belastingambtenaren mogen niet meer deelnemen aan Operation Christmas Child, dat arme kinderen een cadeautje bezorgt.
In Engeland gaat het er soms heftig aan toe, maar een wet die deze zaken wilde regelen is door het Hogerhuis tegengehouden. Williams ziet nu een soortgelijke wet uit Brussel komen, waar zijn Hogerhuis niets tegenin kan brengen.

Gebrainwasht

Ook Matthias Storme, die onder andere Europees recht doceert in Leuven en Antwerpen, maakt zich zorgen. Hij gebruikt er een zelf gemaakt woord voor: ‘victimomanie’, de gekte van mensen die zich slachtoffer voelen. “Deze wet betekent een onderwerping aan de subjectieve gevoelens van eenieder”. Iedereen die zich gekwetst voelt, kan een klacht indienen. Volgens hem is de ellende begonnen met het Verdrag van Amsterdam in 1997. “Daar is aan de EU de macht gegeven antidiscriminatiewetgeving op te leggen aan alle lidstaten zonder dat nationale parlementen daar iets tegen kunnen inbrengen. Naast discriminatie op basis van ras en geslacht, wordt nu ook discriminatie op basis van religie geregeld.” Twee groeperingen die het in veel zaken met elkaar oneens zijn, zien daar volgens hem wel brood in: de secularisten van liberale en socialistische huize en de mensen die de islam willen paaien. “Zij keren zich beide tegen de aanwezigheid van uitingen van het christendom in het openbaar leven.”
‘De christen-democraten zien het gevaar niet of doen eraan mee’

Alleen het Europees parlement kan de wet wijzigen of tegenhouden, maar dat verwacht Storme niet, want de leden worden voortdurend overstelpt door de lobby van het antidiscriminatiekamp. “Mij valt vooral op dat er zo weinig tegenstand is.” Ook niet van de christen-democraten? “Die zien het gevaar niet of doen eraan mee. De neiging politiekcorrect te zijn, is groot. En vergeet niet dat deze mensen decennialang gebrainwasht zijn door een verkeerde vorm van gelijkheidsdenken van de links-liberale kerk, die vooral sterk is binnen NGO’s.” In deze niet-gouvernementele organisaties vind je volgens Storme een speciaal slag mensen. “Normale mensen hebben geen tijd en geld om zich met dit soort radicale zaken bezig te houden.”
Zelfcensuur
Storme heeft niet veel vertrouwen in de geruststellende woorden van de afdeling voorlichting in Brussel. “Een wet kan op het eerste gezicht onschuldig ogen, maar de regels kunnen vatbaar zijn voor misbruik, ze bieden negatieve mogelijkheden die niet waren voorzien. Dat geldt ook voor ons artikel 1 van de Grondwet tegen discriminatie. Wat daar nu mee gebeurt was nooit beoogd bij het herschrijven van de Grondwet.” Die onduidelijkheid betekent veel juridische procedures die veel geld en tijd kosten, maar die volgens Storme vooral een chilling effecthebben. “Dit leidt tot zelfcensuur, het weerhoudt mensen ervan hun vrijheid te gebruiken.”
De gevolgen die Storme ziet, zijn zeer negatief voor de publieke rol van het christendom. “Wetgeving op het gebied van niet-discriminatie zou de vrijheid van godsdienst moeten beschermen, ook de vrijheid geen godsdienst aan te hangen. Maar hier hebben we te maken met een heel ander recht: het recht niet beledigd te worden.” De opstellers gaan er volgens hem ten onrechte van uit dat burgers beschermd dienen te worden tegen de vermeende macht van de Kerk.

Volgens Storme zal de Kerk binnen de nieuwe regels een uitzonderingspositie als minderheid kunnen behouden. “Overdreven gesteld mogen er dan nog kruisbeelden op katholieke scholen hangen, maar dan enkel in scholen die alleen katholieke leerlingen toelaten. En dat was nooit de bedoeling: christelijke instellingen zijn er altijd geweest om dienstbaar te zijn aan de hele samenleving.”

NB. Dit is een samenvatting van een gesprek dat ik had met de auteur; niet letterlijk wat ik allemaal gezegd heb of zou geschreven hebben, maar wel door mij geautoriseerd. M.E.S.

(1) http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/studies/download.do?language=nl&file=24359
(2) Zie L. Phillips, "Anti-discrimination bill approved by civil liberties committee", EU observer, http://euobserver.com/851/27786
(3) Zie "The EU equality law that will let 'upset' atheists sue companies that hang up crucifixes", http://www.dailymail.co.uk/news/article-1160275/The-EU-equality-law-let-upset-atheists-sue-companies-hang-crucifixes.html